Η προσωπική ανάπτυξη είναι μια επιστημονικά θεμελιωμένη έννοια που απαιτεί μια διεπιστημονική προσέγγιση.
Με την κατανόηση των νευρολογικών θεμελίων της προσωπικής ανάπτυξης και τη χρήση τεκμηριωμένων μεθοδολογιών, τα άτομα μπορούν να βελτιστοποιήσουν τη γνωστική, συναισθηματική και συμπεριφορική τους λειτουργία.
Η προσωπική ανάπτυξη αναφέρεται στην σκόπιμη και συστηματική διαδικασία βελτίωσης της γνωστικής, συναισθηματικής και συμπεριφορικής λειτουργίας του ατόμου. Αυτό περιλαμβάνει την καλλιέργεια της αυτογνωσίας, της συναισθηματικής ρύθμισης και των αποτελεσματικών στρατηγικών αντιμετώπισης, καθώς και την ψυχική ανθεκτικότητα.
Η προσωπική ανάπτυξη είναι η διαδικασία της συνειδητοποίησης των ικανοτήτων, της αξιοποιησης των δυναμικών και της επίτευξης στόχων, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Πολλαπλοί παράγοντες συμβάλλουν στην προσωπική ανάπτυξη του ατόμου, αλλά οι κυριότεροι τομείς είναι:
Η νοητική- γνωσιακή ανάπτυξη
Η κοινωνική ανάπτυξη
Η πνευματική ανάπτυξη
Η συναισθηματική ανάπτυξη
Η σωματική ανάπτυξη
Η έννοια της προσωπικής ανάπτυξης έχει τις ρίζες της στις αρχαίες φιλοσοφικές παραδόσεις, όπως η Στωική Φιλοσοφία και η Επικούρεια Φιλοσοφία. Ωστόσο, μόλις τον τελευταίο αιώνα ο τομέας έχει επισημοποιηθεί μέσω της ανάπτυξης ψυχολογικών και νευρολογικών θεωριών και παρεμβάσεων.
Η διαδικασία της αυτοβελτίωσης και της προσωπικής ανάπτυξης, οδηγεί σε ένα περίπλοκο και κάπως παράδοξο συμπέρασμα: Αναπτύσσουμε τον εαυτό μας ως μοναδική, συνεκτική και οριοθετημένη οντότητα με προσωπικές προτιμήσεις, ικανότητες και χαρακτηριστικά (Harter, 1999), αλλά αποκτούμε επίσης την αίσθηση ότι είμαστε στενά συνδεδεμένοι με τους άλλους σε σχέσεις και ομάδες (Ruble et al., 2004).
Οι περισσότερες έρευνες που προσπαθούν να κατανοήσουν αυτό το σύνθετο φαινόμενο ήταν φιλοσοφικής ή συμπεριφορικής φύσης. Πλέον και για πάνω από δύο δεκαετίες οι τεχνολογίες νευροαπεικόνισης, έχουν χρησιμοποιηθεί σε προσπάθειες να αποκαλυφθεί ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος υποστηρίζει το τελικό σημείο αυτής της παρατεταμένης πορείας προς έναν αναδιαμορφωμένο και πολύπλευρο εαυτό, καθώς η εξειδικευμένη έρευνα επανεξετάζει και επαναπροσδιορίζει τα στοιχεία που αφορούν στους συσχετισμούς του εαυτού και της ανάπτυξής του στον εγκέφαλο.
Η έρευνα της νευροεπιστήμης μέσω πολύπλοκων νευροανατομικών απεικονίσεων, έχει αποδείξει ότι η προσωπική ανάπτυξη συνδέεται στενά με τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Συγκεκριμένα, τα περισσότερα τμήματα του εγκεφαλικού φλοιού, ο μετωπιαίος λοβός, η αμυγδαλή και ο ιππόκαμπος εμπλέκονται στη ρύθμιση της συναισθηματικής διεργασίας, της προσοχής και της παγίωσης της μνήμης. Η νευρολογική βάση της προσωπικής ανάπτυξης έχει επομένως τις ρίζες της στην πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των περιοχών του εγκεφάλου.
Η προσωπική ανάπτυξη ως διεργασία, παρέχει συγκεκριμένα εργαλεία με μετρήσιμη αποτελεσματικότητα:
Αντιμετώπιση του στρες και το άγχους. Καλλιεργώντας σωματικές, νοητικές και συναισθηματικές δεξιότητες, τα άτομα μπορούν να διαχειρίζονται καλύτερα το στρες και το άγχος.
Βελτίωση της επικοινωνίας και των σχέσεων. Μέσω της αυξημένης αυτογνωσίας και των δεξιοτήτων αποτελεσματικής επικοινωνίας, τα άτομα μπορούν να οικοδομήσουν ισχυρότερες και πιο γόνιμες σχέσεις.
Ενίσχυση γνωσιακών ικανοτήτων. Οι στρατηγικές προσωπικής ανάπτυξης μπορούν να βελτιώσουν την προσοχή, τη μνήμη και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, καθώς και την αναβάθμιση της ικανότητας λήψης αποφάσεων.
Προώθηση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας. Ενστερνιζόμενοι την ενσυνειδητότητα και τις τεχνικές δημιουργικής σκέψης, τα άτομα μπορούν να αυξήσουν την ικανότητά τους για την αλλαγη.
Στον σημερινό ταχέως εξελισσόμενο, ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, η προσωπική ανάπτυξη είναι πιο κρίσιμη από ποτέ, καθώς αυξανόμενη πολυπλοκότητα και οι απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής απαιτούν άτομα που είναι προσαρμοστικά, ανθεκτικά και εξοπλισμένα για να αντιμετωπίζουν την αβεβαιότητα και τις προκλήσεις σε ζωτικούς τομείς.
Ειδική μεθοδολογία που πηγάζει από τα περιβάλλοντα της νευροεπιστήμης και της συμβουλευτικής, με σύγχρονες τεχνικές είναι στη διάθεση ενός αναπτυσσόμενου κόσμου, με γνώμονα την ανάπτυξη και την επίτευξη.
Ωστόσο, ο επαγγελματίας σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης και ψυχικής υγείας, θα πρέπει να επιλέγεται προσεκτικά, με υποκειμενικά κριτήρια και κυρίως με κριτήριο την επιστημονική του κατάρτιση, την πείρα και τις διαπιστεύσεις του στο πεδίο της νευροεπιστήμης και της ψυχικής υγείας.
Είναι δε συχνό φαινόμενο, το να καπηλεύεται ο όρος «νευροεπιστήμη» από ανθρώπους που δεν έχουν καν τις βασικές γνώσεις της νευροανατομίας και της λειτουργικής νευροφυσιολογίας, ενώ αυτοαποκαλούνται «ειδικοί κατά του άγχους» , σύμβουλοι ψυχικής υγείας κτλ.
Πριν την έναρξη ενός προγράμματος προσωπικής ανάπτυξης, θα ήταν πολύ χρήσιμο να αναρωτηθείτε και να συνειδητοποιήσετε την παρούσα κατάσταση και την επιθυμητή, ώστε να επιλέξετε την καταλληλότερη διαδρομή προς την επίτευξη και την αλλαγή.
Στη φάση της ανεύρεσης ειδικού επαγγελματία με ανάλογη κατάρτιση, ίσως θα μπορούσε να σας βοηθήσει ένα μικρό ερωτηματολόγιο:
- Ποια είναι η παρούσα κατάσταση;
- Ποια είναι η επιθυμητή κατάσταση;
- Πώς γνωρίζω ότι αυτό θα ήταν καλό για εμένα;
- Ποιος άλλος επωφελείται;
- Ποιοι πόροι είναι διαθέσιμοι ώστε να πετύχει αυτό;
- Πώς θα καταλάβω ότι οδεύω προς την ανάπτυξη και την ευημερία;
- Τι θα συμβεί αν δεν αλλάξει η παρούσα κατάσταση;
Θα πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε, ότι ο δρόμος προς την προσωπική ανάπτυξη είναι μακρύς και απαιτεί συνέπεια, θέληση και εργατικότητα. Αλλά είναι ο δρόμος της ζωής. Αρκεί να αναρωτηθεί κανείς:
Θα είναι πιο επίπονη η προσπάθεια της προσωπικής ανάπτυξης ή η στασιμότητα;
Καλή επιτυχία και καλό σας σας ταξίδι προς την ευεξία, την προσωπική ανάπτυξη και την επίτευξη!
Τα άρθρα του Athenòesis Blog αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της Ελισάβετ Ν. Νικολαΐδου και το περιεχόμενο τους προστατεύεται από τη διεθνή νομοθεσία. Η επί μέρους ή η συνολική αναπαραγωγή τους με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο ρητώς ή γραπτώς χωρίς την σαφή αναφορά της πηγής τους επιτρέπεται μόνο κατόπιν γραπτής συγκατάθεσης.
Το περιεχόμενο της αρθρογραφίας αποτελεί προσωπική άποψη της γράφουσας και ενώ πρόκειται για εμπεριστατωμένα προϊόντα επιστημονικής μελέτης που σκοπό έχουν την ενημέρωση και την αναβάθμιση της υγείας, της ευεξίας, της ευμάρειας και της επιστημονικής κοινότητας, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν προτροπή, συμβουλή ή παρακίνηση σε κανέναν αναγνώστη, όπως επίσης δεν αντικαθιστούν την οδηγία, τη γνώμη και την άποψη του θεράποντος ιατρού ή οποιουδήποτε άλλου επαγγελματία υγείας, ψυχικής υγείας ή συμβούλου.
Για απορίες σχετικά με το περιεχόμενο, διαφωνίες ή επισημάνσεις, επικοινωνείτε με e mail στο info@athenoesis.gr.
Αυτογνωσία Συναισθηματική Ρύθμιση Προσωπική ανάπτυξη Σεξουαλική υγεία Εγκέφαλος Συμβουλευτική Ψυχοσωματική υγεία Ψυχική υγεία Θεραπεία Στρες Άγχος Αναβλητικότητα Επίτευξη Στοχοθέτηση Ηγεσία Τρόπος ζωής Στασιμότητα Επικουρικός Στωικοί φιλόσοφοι Ήθος